184

1. Што так усхвалявала, узрушыла аўтара? Пад уплывам якіх пачуццяў ён напісаў гэты верш?

Аўтар быў узрушаны знікненнем прыродных рэсурсаў, выміраннем раслін і жывёл, пагрозай экалагічнай катастрофы. Верш напісаны пад уплывам пачуцця смутку, трывогі за будучыню прыроды і шкадавання аб страчаным.

2. Каго паэт лічыць вінаватым у тым, што прырода з кожным годам страчвае свае багацці, становіцца бяднейшай? Як пра гэта гаворыцца ў вершы?

Паэт лічыць усіх нас, людзей, вінаватымі ў пагаршэнні экалагічнай сітуацыі. У вершы гаворыцца: «Вінаваты ў гэтым не сарматы, Вінаваты ўсе мы: ты і я».

3. Пракаменціруйце радкі верша: Кветкі ў лесе ёсць, // Але не тыя: // Да Чырвонай кнігі збеглі ўсе.

Гэтыя радкі кажуць пра тое, што многія расліны, якія калісьці былі звычайнымі для мясцовых лясоў, сталі рэдкасцю і трапілі ў Чырвоную кнігу, што сведчыць пра іх знікненне або крытычна нізкія папуляцыі.

4. Раскажыце пра стаўленне аўтара да жалезнага прагрэсу, які шкодзіць прыродзе, прымушае адракацца ад зялёнай радні?

Аўтар выказвае негатыўнае стаўленне да «жалезнага прагрэсу», які прыводзіць да знішчэння прыроды. Ён казаў пра тое, што гэты прагрэс змушае людзей адракацца ад сваёй «зялёнай радні» – прыроды, што адбываецца за кошт знішчэння лясоў, раслін і жывёл.

5. Якая спадчына, на думку паэта, застанецца нашчадкам, калі не спыніць знішчэнне прыроды?

На думку паэта, калі не спыніць знішчэнне прыроды, нашчадкам застанецца спадчына пагрозы экалагічнай катастрофы, забруджанае і вычарпанае навакольнае асяроддзе.

6. Як можна выратаваць і захаваць прыроду? Якімі павінны быць паводзіны чалавека на зямлі?

Для захавання і выратавання прыроды трэба праяўляць беражлівыя і адказныя паводзіны ў адносінах да навакольнага асяроддзя, паважаць і абараняць яго.

7. Сфармулюйце асноўную думку (мастацкую ідэю) верша.

Асноўная думка (мастацкая ідэя) верша – неабходнасць абароны і захавання прыроды, усведамленне адказнасці чалавека за стан навакольнага свету.

8. Якія новыя фарбы, гукі, карціны адкрыліся вам пасля знаёмства з вершам? Падзяліцеся сваімі адчуваннямі.

Верш адкрывае карціны знікнення прыроднага багацця, змянення экасістэм, а таксама выклікае адчуванні жалю, смутку і трывогі за будучыню прыроды. Ён пабуджае разважаць аб важнасці экалагічнай свядомасці.

9. Твор быў напісаны шмат гадоў таму назад. Чаму ён не страціў сваёй актуальнасці і сёння?

Праца захавала сваю актуальнасць, паколькі ўзнятыя ў ёй пытанні застаюцца актуальнымі і сёння. Знішчэнне прыроды, пагроза біяразнастайнасці, забруджванне навакольнага асяроддзя – усё гэта актуальныя праблемы сучаснага свету.

10. Пазнаёмцеся з Чырвонай кнігай Рэспублікі Беларусь. Падрыхтуйце свае прапановы (памятку), як зберагчы тыя расліны, якія растуць у вашай мясцовасці.

Для захавання раслін, якія растуць у нашай мясцовасці і занесеных у Чырвоную кнігу, можна прапанаваць стварэнне ахоўных зон, развіццё экалагічнай адукацыі і выхавання, а таксама арганізацыю мерапрыемстваў па аднаўленні і захаванні рэдкіх і знікаючых раслін.