180

1. Падзяліцеся сваімі пачуццямі і эмоцыямі, выкліканымі вершам. Вызначце яго тэму і мастацкую ідэю.

Верш выклікае моцныя эмоцыі і пачуцці, такія як смутак, жаль да ахвяр вайны, а таксама пачуццё памяці і шанавання гісторыі. Тэма твора – гэта адлюстраванне трагедыі вайны, знішчэння і страцеў, а таксама вечная памяць аб тых, хто пакутаваў і страціў жыццё. Мастацкая ідэя заключаецца ў неабходнасці памятаць і шанаваць гісторыю, а таксама ў мужнасці і адвазе людзей, якія змагаліся за сваю Радзіму.

2. Якія словы падкрэсліваюць трагічнае гучанне твора?

«Спаленай вёскай», «жалобным гранітам», «рэхам вайны незабытым», «Хатыні дварам скамянелым», «парогу халоднаму». Гэтыя словы ствараюць атмасферу смутку, разбурэння і памяці аб жорсткасці вайны.

3. Знайдзіце вобразна-выяўленчыя сродкі мовы (эпітэты, параўнанні), выкарыстаныя аўтарам, вызначце іх мастацкую ролю ў творы.

У творы выкарыстоўваюцца эпітэты «жалобным гранітам», «зялёны і сіні», «спякотным і спелым», «халоднаму», «маўклівай», якія дапамагаюць стварыць моцныя вобразы і перадаць эмоцыі. Мастацкая роля гэтых сродкаў мовы заключаецца ў паглыбленні адчуванняў чытача і ўзмацненні эфекту прысутнасці.

4. Жыта ў народных песнях заўсёды звязвалася з жыццём, мірнай працай, шчасцем. Які сэнс набывае ў творы вобраз жыта, што схіляецца ў ногі // Хатыні дварам скамянелым?

У творы вобраз жыта, што схіляецца ў ногі Хатыні дварам скамянелым, набывае сэнс памяці, шанавання і скорбаты па загінулых. Жыта, звычайна звязанае з жыццём і плодароддзем, у гэтым кантэксце становіцца сімвалам вечнай памяці і шанавання месца трагедыі.

5. Як гучаць званы ў Хатыні? Ад чаго засцерагае іх звон і да чаго заклікае нашчадкаў? Падзяліцеся сваімі меркаваннямі.

Званы ў Хатыні гучаць як «рэхам вайны незабытым», што адлюстроўвае пастаянную памяць аб вайне. Іх звон засцерагае нашчадкаў ад паўтарэння жахлівых памылак мінулага і заклікае да міру, адзінства і павагі да гісторыі.

7. Прачытайце артыкул «Мемарыяльны комплекс “Хатынь”», выканайце заданні па тэме.

1. Бесчалавечная. Вайна пазбаўляе людзей іх асноўных праў і свабод, нярэдка зводзячы іх да жывёлінага стану выжывання. Гісторыя Хатыні – яскравы прыклад бесчалавечных дзеянняў, калі жыхароў вёскі жорстка забілі, не разглядаючы іх як людзей.

2. Знішчальная. Вайна прыводзіць да масавага разбурэння не толькі інфраструктуры, але і чалавечых жыццяў. У выпадку з Хатынню, вёска была цалкам знішчана, а ўсе яе жыхары загінулі або былі расстраляны.

3. Смяротная. Вайна несе з сабой смерць, як для вайскоўцаў, так і для мірных жыхароў. Трагедыя Хатыні паказвае, як многія невінныя людзі страцілі свае жыцці ў выніку ваенных дзеянняў.

4. Жахлівая. Эмоцыйная рэакцыя на вайну, асабліва калі мы бачым або чытаем пра яе жорсткасці і страцеўшыя жыцці, адзначаецца глыбокім жахам і адчаем. Гісторыя пра Хатынь і іншыя падобныя трагедыі ва ўмовах вайны выклікаюць менавіта такія пачуцці.

5. Бессэнсоўная. Часта пасля вайн выяўляецца адсутнасць лагічнага абгрунтавання для такой колькасці страцеў і разбурэнняў. Трагедыя Хатыні і страцеўшыя жыцці дзяцей, жанчын і старых людзей служаць жорсткім нагадваннем аб бессэнсоўнасці вайны.